İslamoğlu Tef. Ders. KADİR SURESİ (01-02) (194-B)a

"Euzü Billahi mineş şeytanir racim"

“BismillahirRahmanirRahıym”

Değerli Kur’an dostları ‘Alak suresinin arkasından Kadir suresi geliyor. Kadir suresi adını ilk ayetinden alıyor İnnâ enzelnaHU fiy LeyletilKadr kadir; kıymet, ölçü demek. Mekke de nazil olmuş bir sure, hem de ilk yıllarda nazil olmuş. Abese nin hemen arkasına yerleştiriyor ilk nüzül tertipleri ki 4. yıla tekabül eder yaklaşık. Ama şahsen benim kanaatim daha önce indiği yönünde. Hattabi ‘Alak suresinin arkasına yerleştirmiş, tıpkı musaf sıralamasında olduğu gibi iniş sıralamasında da ‘alak ın arkasına yerleştirmiş ki benim de tercihim şahsen bu. Yani Mushafta ki gibi nüzulde de aynı yerde yaklaşık.

Leyl ile fecr ile konu bütünlüğüne sahip bu sure. Konusunu biliyoruz. Ey vahyin muhatabı olan insan, Kur’an indiği geceyi bir ömürden daha hayırlı yaparda ya senin hayatına inerse seni ne yapar mesajı bu. şimdi suremizi tefsire geçebiliriz.

BismillahirRahmanirRahıym

1-) İnnâ enzelnaHU fiy LeyletilKadr;

Muhakkak ki biz Onu (Kurân'ı), (Hz. Muhammed'in a.s.) Kadr gecesinde inzâl ettik! (A.Hulusi)

1 - El hak biz indirdik onu kadir gecesî. (Elmalı)

İnnâ enzelnaHU fiy LeyletilKadr biz onu kadir gecesinde indirdik hiç şüphe yok bunda.

Aslında inzal, hüve, duhulüs sey’ fiy alemil müdrikât diye tarif etmiş lügatlar inzali. Bir şeyin idrak alemine girmesi, idrak edilebilirler dünyasına indirilmesidir. Demek ki aslında inzal, rabbimizin aşkın manaları aklımıza indirmesidir. Vahyin inzali biz anlayalım biz huzura erelim, sonsuz saadete kavuşalım ve doğru yolu bulalım diye rabbimizin aşkın manaları aklımıza indirmesidir.

Biz indirdik diyor onu. Neyi? Hiç şüphesiz ki vahyi. Çünkü vahyin inişini ifade ediyor bu. fiy LeyletilKadr kadir gecesinde kader gecesinde takdir gecesinde, kadri kıymeti bol bir gecede. Hatta takdir edemediğimiz, kadrini kıymetini bilemeyeceğimiz bir gece de indirdik. fiy LeyletilKadr de ki kadrin marife gelmiş olması daha önceden bilindiği, veya bu gecenin daha önceden de takdir edilmiş, veyahut ta kadri kıymeti bol bir gece olduğu anlamına gelir mi? Mesela İnsanlığın, İnsan seçilmesi aynı gece olmuş olabilir mi? Veya yer yüzünün kâinatta insana makar ve mevki kılınması. Veya beşerlikten insanlığa geçiş o anda, o gece olmuş olabilir mi? Allahu alem..! Bilmiyoruz ama bu geçmişte bilinen bir gece olmaktan daha çok mutlak manada kadrine kıymetine kimsenin tayan ve paha biçemediği bir gece manasına da gelebilir.

Bakara/185. ayetini hatırlayalım tam burada: Şehru Ramadânelleziy ünzile fiyhil Kur'ân ramazan ayı ki Kur’an o ayda indirildi. hüden linNâsi ve beyyinâtin minel hüdâ velFurkan insanlık için bir rehber, insanlık için bir yol gösterici ve hidayet ve furkandan müteşekkil bir bildiri. Hidayet ve furkandan ilahi bir bildiri olan Kur’an o gece, o ayda indirildi. Demek ki vahyin indiği ay ramazan ayı idi hiç tereddütsüz bakara/185. ayetinde buyruluyor. İndiği gece de kadir gecesiymiş. İnmeye başladığı anlamına gelir zaten bu. Yoksa bir anda indiği manasına gelmez. İnzali bir anda inmek manasına almak yanlış olur çünkü gökten yağmurun da inzal edildiği ifade buyrulur. O zaman tüm yağmurların bir anda inmesi söylenmiş olurdu ki yanlış olur. Belki şöyle anlamak lazım bir yasaya bağlı olarak indirmek kastedilir inzal ile. Bir yasaya, bir kanuna bağlı olarak indirmek.

LeyletilKadr ne demek, neden kadir gecesi işte onu bir sonraki ayet açıklıyor aslında;

[Ek bilgi; KADİR SÜRECİ

Bir arkadaşımız bir sual sordu.

“Üstadım, yeryüzündeki birtakım olaylar, birtakım üst planlar tarafından mı idare ediliyor?.. İnsanların genel idaresi, Dünya üzerinde olan olayların yönlendirilmesinde görevli olan birtakım görevliler söz konusu mu?.. Böyle bir şey var mı? Varsa, nasıl oluyor bu iş?

Bu sual “Kadir” konusu ile de bağlantılı, dolaylı olarak... Dolayısıyla konumuzun bir detayı olarak buna da değinelim.

“Kadir” gecesi hakkında, Kur’ân-ı Kerîm’de bir sûre var; “Kadr Sûresi”.

“İnnâ enzelnaHU fiy LeyletilKadr;”

“Gerçek ki biz inzâl ettik onu KADR gecesinde” (97.Kadr: 1)

“Kadir” gecesinde, gecenin kadrinde, biz onu inzâl eyledik.

Burada, hemen herkesin ilk aklına takılan olay şudur;

Niçin “Biz, onu” diyor?.. “Ben, inzâl ettim onu” demiyor da, “Biz inzâl ettik onu” diyor?

Buradaki “Biz” hükmü, Efâl=fiiller âlemindeki kesret hâliyle alâkalı bir olaydır. Yani, çokluk ile ilgili bir olaydır.

Çokluk âleminde, yani sayısız birimlerden oluşmuş, sayısız varlıklardan oluşmuş âlemde olan her şey, bir vesile ile oluşur. Her şey bir şeye vesile ile olur! Ama o, her bir şey, varlığını Hakk’tan alır; O’nun varlığıyla kaîmdir. Orijini, aslı itibarıyla o şeyler varlığını Hakk’tan alır! Ancak kendi yapısal özelliğine uygun olarak, o şeyi meydana getirir, ortaya çıkarır.

İşte bu tür oluşlar için Kur’ân-ı Kerîm’de “Biz” tâbiri kullanılır.

“Fiy leyletil Kadr...”

“Kadir” süresi, gecenin içinde, gecenin kadrinde biz onu inzâl eyledik.

İnzâl olunan şey, Kur’ân!

Kurân’ın inzâl olması demek; her ne kadar basit dilde “indirmek” diye tercüme edilir ise de “inzâl”, esası itibarıyla “nüzûl” denen şey, boyutsal bir olaydır!

Mekânsal yani bir yerden bir yere şeklinde değil!

Bu gecede, “Kadir” anı denilen öyle bir an vardır ki, o anda mevcut ışınımı kullanabilen, değerlendirebilen kişi, melekî boyutla iletişim kurar ve melekî boyuttan kendi öz’ündeki Hakk’a yönelip, kendi öz’ündeki Hakk’ı bulur!.. Özü olan Hak ile o andaki perdeler ortadan kalkar!

“Kadir” kelimesi “güç yetirmek” anlamında olup, “hükmü kaza, takdir, tazyik, azametli şeref” mânâlarını da taşır. Biz, özellikle “Tazyik” yani “SIKMA” anlamı üzerinde duracağız. Bu anlamdan rahmetli Elmalılı Hamdi Yazır da tefsirinin 5971. sayfasında bahsetmiştir. “Kadir” anının değeri şu sebepledir ki;

Meleklerin oluşturduğu yüksek ışınımın meydana getirdiği “SIKMA” sonucunda uyanıkların beyin çalışma hızında bir artış oluyor; artan beyin gücünün neticesinde de, kişinin Hakk’ı kendi özünde bulması söz konusu olabiliyor... Ve hatta o anda, kendisinde o talebi ortaya koyanın, Hak olduğunun farkına bile varabiliyor!

Bakın ne diyor hadîs-î kudsî’de.

“Bir kulum, yararlı ibadetlerle bana yaklaşır; öyle ki, ben o kulumu severim. O’nun görür gözü, işitir kulağı, söyler dili, tutar eli, yürür ayağı olurum”.

Yani, onun gözünde gören, dilinde söyleyen, Ben’im!

“KADİR” kelimesinin mânâsını ve bu kelimenin işaretini anlamaya çalışırken, Hz. Rasûlullâh (aleyhisselâm)’a “OKU” hükmünün de melekî “SIKMA” ile birlikte geldiğini hatırlayalım. “Hz. MUHAMMED NEYİ OKUDU” kitabındaki bilgileri göz önüne alalım.

İşte, o genel “SIKMA” hâli olan zaman, kişinin o anı, “Kadir” hâlidir! Bu “SIKMA” sürecinden herkes kendi istidat ve kabiliyetine göre yararlanır. Kimi de “SIKMA”nın sonucunda, kendisiyle Hakk’ın aynı TEK olduğu; kendi izafî, birimsel varlığının var olmadığını idrak etmesi neticesinde, varlığındaki varlığın, Hak olduğunu hisseder, yaşar! O’nu yaşayan Hakk’ın kendisidir!

Hakk’ın isteğine, iradesine, EMRİNE de hiçbir varlık karşı koyamaz! Bu, “Kadir” hâline en yakın hâl, “Mi’râc” hâlidir.

“Mi’râc, kişinin Rabbine vâsıl olduğu andır.” (Kendini tanı-A.Hulusi)]

[Ek bilgi-2; {İmam Şarâni Hz. (1492-1565) kadir gecesi hakkında şu tespitleri yapmıştır; Ramazan ayının başlama gününe göre;

Pazar günü başlamışsa        ;28 ini   29 una bağlayan gece,

Pazartesi   günü başlamışsa;20 sini 21  ine bağlayan gece.

Salı günü başlamışsa,          ;26 sını 27 sine bağlayan gece.

Çarşamba günü başlamışsa ;18 ini   19  una bağlayan gece.

Perşembe günü başlamışsa ;24 ünü 25 ine bağlayan gece.

Cuma günü başlamışsa       ;16 sını 17 sine bağlayan gece.

Cumartesi günü başlamışsa; 22sini 23  üne   bağlayan gece. (İmam Şarani)]

2-) Ve mâ edrake mâ LeyletülKadr;

Kadr gecesini (-n kadrini, şerefini, haşmetini) bilir misin? (A.Hulusi)

2 - Ne bilirdi ki sana? ne kadir gecesi? (Elmalı)

Ve mâ edrake mâ LeyletülKadr kadir gecesinin ne olduğunu sana ne bildirdi, kim bildirdi veya sen nereden bileceksin. Dirayetle bilemezsin, akıl yolu ile bilemezsin rivayetle bileceksin, Allah bildirecek sana dinle o zaman;

Devam ediyor b sayfasına geçiniz.

          Kadir suresini toplu olarak BURADA bulabilirsiniz.