El Hamdu Lillahi
Rabbil'Alemiyn Vesselatü Vesselâmü alâ Resulüna Muhammedin ve alâ alihi
ve ashabihi ve etba’ıhi ecmaiyn.
Rabbişrah liy sadriy;
Ve yessirliy emriy;
Vahlül ukdeten min lisaniy;
Yefkahu kavliy;
(Tâhâ 25-26-27-28)
Rabbim, göğsüme genişlik ver,
kolaylaştır işimi, düğümü çöz dilimden, ki anlasınlar beni. Rabbeneftah bil hayr, vahtim bil hayr,
Rabbi yessir ve lâ tüassir, Rabbi temmim bil hayr. Rabbim güzellikle,
hayırla, iyilikle aç, hayırla sonlandır. Rabbim kolaylaştır güçleştirme. Rabbim
hayırlısı ile tamamla. Biz hazza ve çıkara değil hayra talip olduk, sen talip
olduğumuz hayrı bize yağdır. Amin, amin.
Değerli Kur’an dostları bugün
tefsir dersimiz Tahrıym suresi ile devam edecek. 178. dersimiz olan bu
dersimizde mushafta 66. sırada bulunan Tahrıym suresinin tefsirine başlamadan
evvel kısa bir girizgâh yapmak, kısa bir önsöz kabilinden açıklama yapmak
isterim. Surenin adı, zamanı ve konusu üzerine.
Surenin adı haram kılmak, haram
saymak manasına geliyor. Adını ilk ayetinden alıyor. Ya eyyühenNebiyyu lime tuharrimu ma
ehallAllâhu lek ayeti kerimesi daha doğrusu ilk ayetin bir bölümü,
bir cümlesi olan bu cümleden alıyor. Yine sureye ilk bölümünün konusundan
dolayı peygamber suresi adı da verilmiş.
Sure Medeni, yani Medine’de nazil
olmuş. Sureyi oluşturan 3 pasaj arasında da konu bütünlüğü var. Yani bu pasajlar
birbirinden kopuk değil. Dolayısıyla biz sureyi bir bütün olarak, yani
parçalanmaksızın nazil olduğunu kabul etmek durumundayız. Bazı sureler
malumunuz 2 hatta 3 ayrı bölümde hatta daha da fazla bölümde nazil olmuş
olabiliyor. Hatta bu nüzul bir kısmı Medine, bir kısmı Mekke, çok enderde olsa
olabiliyor. Ama bu sure kendi iç bütünlüğü açısından, Muhteva açısından
baktığımızda yekpare bir bütünlük temsil ediyor.
Tarihini tespit etmek zor
surenin. Tabii ki tam olarak, yıl olarak tespit etmek zor. Yemin kefaretine
dair 2. ayet Maide/89 ayetine atıf. En azından bendeniz böyle düşünüyorum. Bu
durumda bu surenin maideden sonra nazil olduğunu düşünmemiz gerekir. Hz. Osman
tertibinde, yani Hz. Osman’ın iniş sıralamasında sure Hucurat’ın arkasına
yerleştirilmiş. Bütün bunlardan çıkan sonuç şu; Bu sure, Tahrıym suresi
muhtemelen hicretin 8. yılında nazil olmuş olmalıdır ki ilk pasajında ki olayın
kahramanlarından biri olan Hz. Mariye de bize aslında bir parça bu tarihi
doğrulayan bir delil olarak görünüyor.
Surenin amacı açık. Model inşası,
yani gerek Hz. Peygamberi, gerek yakın çevresini inşa ederek İslam ümmetine bir
model sunmak. Daha doğrusu modeller sunmak. Model inşası vahyin ana
amaçlarından biri. Çünkü vahiy ilk muhatabı olan Hz. Peygamberi ..usvetün hasenetün.. (Ahzab/21) güzel
örnek olarak takdim eder. Nebiye örneklik misyonu hatırlatılır bu surede. Ama
çok daha önemlisi bu surenin bize verdiği müthiş bir ders vardır ki o da Hz.
Peygamber ilahi gözetim altındadır kanaatine ulaştırır bizi. 1 ve 2. ayetleri
şöyle derinliğine okuduğumuzda bu sonuca ulaşırız. Allah Resulü Allah’ın çok
özel gözetimi altındadır.
Bu tür uyarıların açık göstergesi
şudur ki surede biraz sonra tefsir edeceğiz o uyarıları. Allah Resulüne bir
uyarı var. Yani Allah’ın sana helal kıldığını ey peygamber sen kendine haram
kılıyorsun uyarısına muhatap oluyor Allah Resulü. Bu tip uyarıların bize
verdiği müthiş bir sonuç var, o da şu; hayatının geri kalan kısmı Allah
Resulünün vahyin ve Allah’ın onayından geçmiştir. Eğer vahyin onaylamadığı bir
şey varsa, Allah Resulünün hayatında rabbimizin onaylamadığı bir şey varsa,
rabbimiz vahiyle onu açık ediyor. Oraya direk müdahalede bulunuyor burada,
Tahrıym suresinin ilk pasajında olduğu gibi.
O zaman buradan ne çıkıyor?
Buradan açıkça şu çıkıyor; Eğer vahiy müdahale etmemişse Allah resulünün geri
kalan hayatının tamamı onaydan geçmiştir. İlahi tasdik almıştır diyebiliyoruz
gönül rahatlığıyla.
Özel hayat mefhumu en dar
sınırlarına çekiliyor bu surede. Tabii ki Allah resulü için. Efendimizin özel hayatı
neredeyse yok gibi. Öyle ki vahiy onun hayatının üstüne çok özel bir ayna
tutuyor. Tüm zamanlara bu aynadan onun ömrünü yansıtıyor. Onun yüreğini bile
gösteriyor bu ayna. Onun gizlisini saklısını açığa vuruyor. Hatta onun
duyulmasından hoşlanmadığı şeyleri bile vahiy açığa vuruyor. Dolayısıyla bize o
her şeyiyle bir model olarak takdim ediliyor.
Bir şey daha var. Resulallah’ın;
Kur’an ın inişine, yani Kur’an a hiçbir dahlinin olmadığına dair başka hiçbir
delil olmasa eğer, değerli Kur’an dostları, inanınız bu ayetler yeterdi. Yeter
de artardı bile. Onun gizlisi saklısı yoktur. Biz neticeten bunu anlıyoruz.
Yine Hz. Peygamberin evi
üzerinden Müslüman aile inşa ediliyor.
Yine bu surenin bize verdiği bir
başka ders şu. Makbul iyi, yatan iyi değildir. Kötüyle savaşan iyidir. 9.
ayetinden biz bunu anlıyoruz. Ama sure muhteşem bir finalle bitiyor. 4 model
sunuyor; ikisi örnek, ikisi ibret. Yani iki örnek ibreti alem için sunuluyor.
Nuh ve Lût peygamberin eşleri. İki örnekte numuneyi imtisal için sunuluyor. Hz.
Meryem ve Firavunun eşi Asiye. Aslında Nuh ve Lût peygamberin eşleri üzerinden
müthiş bir mesaj var. Şahsen ben bunu alıyorum.
Zımnen şunu diyor. İyinin yakını
olmak, iyi olmanın garantisi değil. Nuh peygamber gibi, Lût peygamber gibi iki
peygamberin eşi olabilir, onlarla aynı yatağı, aynı yastığı paylaşmış olabilir.
Fakat bu onlar için iiyi olmanın garantisi olmadı. Ey insanlar, babam hocaydı,
dedem hafızdı, kardeşim müftüydü, amcam alimdi v.s. diyerek kendisini bir yere
koymaya çalışanlar bundan ibret alın. iyinin yakını olmak iyi olmanın garantisi
değil, siz iyi misiniz onu söyleyin.
İşte bu ve son iki örnek numuneyi
intisal firavunun karısı Asiye ve Hz. Meryem. İyi modeller, onları da model
olarak sunuyor. Öncelikle ilk muhataplara hatta belki Allah resulünün evine,
hane halkına ama tabii ki tüm zamanlara, hepimize. Bu girizgâhın ardından
sureyi tefsire geçebilirim.
Devam ediyor b sayfasına geçiniz.
Tahrim suresini toplu olarak BURADA
bulabilirsiniz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder